به طور کلی تمامی کلیدهای خودکار در شاخه تجهیزات برق صنعتی، در دسته کلیدهای قطع کننده یا Circuit Breaker ها قرار می‌گیرند. منظور از کلید اتوماتیک در این مقاله اشاره‌ای است به کلیدهای اتوماتیک کمپکت یا .MCCB (Molded Case Circuit Breaker)کلید مینیاتوری یک کلید با قابلیت قطع خودکار کوچک است که توانایی حفاظت از مدار پایین دستی در شرایط اضافه بار یا اتصال کوتاه را دارد. همچنین از این کلید به منظور تقسیم صحیح جریان برق ورودی بین مصرف کنندگان استفاده می‌شود. برای شناخت بیشتر در خصوص این کلید می‌توانید نگاهی به مقاله “آشنایی با انواع کلید مینیاتوری” بیندازید. کلید اتوماتیک کامپکت یک کلید با قابلیت قطع خودکار است که مدار پایین دستی خود را از نظر اضافه بار و اتصال کوتاه با استفاده از خاصیت حرارتی و مغناطیسی کلید، محافظت کرده و می‌تواند دارای رنج جریان قابل تنظیم باشد.
در این مقاله قصد داریم 9 تفاوت کلید مینیاتوری و اتوماتیک را بیان کنیم ولی پیش از آن می‌خواهیم به شباهت‌های این دو کلید بپردازیم:
- نخستین مورد تشابه مربوط به نحوه قطع آنهاست. کلیدهای مینیاتوری و اتوماتیک کامپکت در شرایط قطع؛ عمل قطع جریان مدار را به صورت اتوماتیک انجام می‌دهند و نیاز به قطع دستی نیست.
- عامل دوم مشابهت به نحوه حفاظت این کلیدها باز می‌گردد. هردوی این کلیدها حفاظت در برابر اتصال کوتاه و اضافه بار در مدار را انجام می‌دهند.
تفاوت کلید مینیاتوری و اتوماتیک
در این بخش قصد داریم فرق کلید مینیاتوری با کلید اتوماتیک را بیان کنیم تا بدانیم چرا از هر دو کلید در یک تابلو برق صنعتی استفاده می‌کنند؟
1- رنج جریان اصلی ترین فرق کلید مینیاتوری با کلید اتوماتیک
شاید بتوان این مورد را اصلی‌ترین علت تفاوت این دو کلید دانست. کلیدهای میناتوری برای رنج‌های زیر 125 آمپر طراحی شده‌اند و این در حالی است که کلیدهای اتوماتیک کمپکت رنج جریانی 16 الی 1600 آمپر را (متناسب با برند انتخاب شده توسط کاربر) به راحتی پوشش می‌دهند.
2- تفاوت در نوع حفاظت (مکانیزم های حفاظتی)
گفتیم که هردو کلید از سیستم حفاظت اتصال کوتاه و اضافه بار بهره مند هستند. حفاظت اتصال کوتاه توسط مکانیزم مغناطیسی و حفاظت اضافه بار توسط مکانیزم بی متالی انجام می‌گیرد. در یک کلید مینیاتوری با رنج آمپر مشخص (مثلاً 10 آمپر) امکان انجام تنظیم یا تغییر روی این مکانیزم‌ها وجود ندارد بر همین اساس در هنگام خرید یک کلید مینیاتوری به مواردی مانند تیپ کار کلید و میزان جریان نامی کلید که دو پارامتر ثابت هستند، توجه می‌شود. این در حالیست که کلیدهای اتوماتیک کامپکت کاملاً در این زمینه منعطف‌اند و در چهار دسته فیکس (حرارتی و مغناطیسی غیر قابل تنظیم)، حرارتی قابل تنظیم، مغناطیسی قابل تنظیم و حرارتی و مغناطیسی قابل تنظیم تقسیم بندی می‌شوند. با اعمال تنظیمات بر روی کلید، بخصوص در جریان‌های بالا، می‌توان کنترل بسیار بهتر و دقیق‌تری بر روی مدار داشت و از بروز خطرات احتمالی جلوگیری کرد.
3- تفاوت در قدرت قطع
قدرت قطع یک آیتم مهم در کلیدهای خودکار به شمار می‌رود. قدرت قطع یا Icu به جریانی گفته می‌شود که کلید در مواجه با آن توانایی حفاظت دارد؛ اما پس از انجام عمل قطع خراب شده و نیاز به تعمیر یا تعویض دارد. قدرت قطع در یک کلید مینیاتوری ماکزیمم 10 الی 16 کیلوآمپر است. این درحالیست که قدرت قطع کلیدهای اتوماتیک کامپکت به 50 کیلو آمپر نیز می‌رسد.
4- تفاوت در عملکرد در صورت بروز خطا
کلید مینیاتوری در مواجهه با یک خطا دارای عملکردی دو حالته است که این حالت‌ها تنها منحصر به قطع یا وصل می‌باشد. در کلیدهای اتوماتیک کمپکت حالت سومی به نام تریپ یا خطا نیز وجود دارد که در این حالت کلید نه در حالت وصل است و نه در حالت قطع. در حالت تریپ کلید سعی دارد تا اپراتور را از بروز خطا در سیستم آگاه کند تا اپراتور به عیب یابی مدار بپردازد و این در حالیست که در یک کلید مینیاتوری ممکن است عمل قطع به علت یک اختلال گذرا و ناگهانی در کلید باشد .
5- تفاوت فیوز مینیاتوری و کلید اتوماتیک در تجهیزات جانبی
تجهیزات جانبی در کلیدهای اتوماتیک بسیار بیشتر از کلیدهای مینیاتوری است. کلید مینیاتوری در اکثر برندهای موجود در بازار برق ایران تنها دارای یک تجهیز جانبی تحت عنوان کنتاکت کمکی می‌باشد. این در حالیست که کلیدهای اتوماتیک دارای تجهیزات جانبی از قبیل کنتاکت کمکی، رله شنت تریپ، رله آندر ولتاژ، دسته گردان، موتور، بأس بارهای کمکی، رله میکرولاجیک (نصب رله کنترلی) و… می‌باشند.
6- سیستم کنترل از راه دور
وجود تجهیزات جانبی نظیر رله میکرولاجیک، موتور، رله‌های شنت و آندر این قابلیت را به اپراتور داده‌اند تا از وضعیت کلید اتوماتیک کمپکت در فواصل دور مطلع بوده و در صورت در اختیار داشتن تجهیزات اتوماسیون و شبکه‌های صنعتی دستورات لازم را به کلید اتوماتیک کامپکت اعمال کند.
همچنین در صورت استفاده از ظرفیت شبکه‌های صنعتی و رله میکرو لاجیک این امکان برای اپراتور وجود دارد که از شرایط و وضعیت شبکه زیر مجموعه کلید مطلع باشد (اعم از میزان جریان کشی و…).
7- تفاوت محل نصب کلید
کلیدهای مینیاتوری عموماً در میانه تابلو یا در انتهای تابلو برق به منظور تقسیم و مشخص کردن مصرف کنندگان نصب می‌شوند اما محل نصب کلید اتوماتیک کمپکت عموماً در ابتدای تابلو و به منظور حفاظت از تمامی تجهیزات موجود در تابلو برق می‌باشد.
8- تفاوت ابعاد کلید ها
کلیدهای اتوماتیک کمپکت جدای از تعداد پل‌هایی که دارند ( کلیدهای اتوماتیک می‌توانند از یک الی چهار پل داشته باشند)؛ دارای ابعاد بزرگتری نسبت به موارد مشابه خود در کلیدهای مینیاتوری هستند که علت آن به تجهیزات استفاده شده در آن و مکانیزم عملکرد این کلید بر می‌گردد.
9- تفاوت قیمت کلید ها
با توجه به امکانات و تجهیزات جانبی که برای کلیدهای اتوماتیک کمپکت وجود دارد؛ این کلیدها دارای قیمت بالاتری به نسبت کلیدهای مینیاتوری هستند. برای مشاهده و مقایسه قیمت‌ها می‌توانید به صفحه “کلید مینیاتوری” و “کلید اتوماتیک کمپکت” مراجعه نمایید.
در این مقاله تلاش کردیم تا تفاوت فیوز مینیاتوری و کلید اتوماتیک را که دو کلید پر استفاده در مدارات برق صنعتی هستند، بیان کنیم. مطالعه این متن به کاربران کمک می‌کند تا با در نظر گرفتن این نه مورد و با توجه به شناختی که از این دو تجهیز دارند؛ اقدام به خرید کلید مناسب سیستم خود نمایند. شما می‌توانید نظرات و سؤالات خود را در این زمینه در ذیل همین پست و یا از طریق شماره تلفن‌ها و پیامرسان ها در بخش تماس به اما، عنوان نمایید. انرژی در دستان تو!
