محافظ برق چیست و چرا باید از محافظ برق استفاده کنیم؟

شبکه سراسری برق و یا به طور کلی برق مصرفی تمامی تجهیزات اعم از خانگی و صنعتی، همیشه به صورت استاندارد و ایزوله نیست. در بعضی مواقع ایراداتی نظیر قطعی، افت ولتاژ، افت جریان و مواردی از این قبیل در شبکه برق AC یا برق DC رخ می دهد که می تواند به راحتی سبب آسیب به تجهیزات متصل به آنها شود. آسیب های ناشی از این اختلالات می تواند هزینه مالی و یا حتی آسیب جانی در پیش داشته باشد؛ به عنوان مثال در هر بار قطعی برق شبکه یک محله به دلایل گوناگون توسط عوامل داخلی یا خارجی، برخی از لوازم مصرفی خانگی نظیر تلویزیون، یخچال، کولرگازی و… و یا تجهیزات صنعتی نظیر پمپ های آب ،سیستم های آسانسوری و روشنایی کارایی خود را از دست داده و آسیب می بینند که علت تمام این آسیب ها، نبود سیستم محافظ برق است.

انواع محافظ برق
محافظ برق خانگی

محافظ برق های خانگی وظیفه حفاظت از تجهیزات خانگی نظیر سیستم های صوتی و تصویری، رایانه ها، یخچال و فریزهای خانگی، سیستم های تهویه خانگی، سیستم های روشنایی خانگی، ماشین لباسشویی و ظرفشویی و به طور کلی تمامی تجهیزات برقی خانه را به صورت کلی یا جزئی ( برای هر تجهیز یک محافظ مجزا) بر عهده دارند. این محافظ ها در دسته بندی محافظ های تک فاز جای می گیرند.

محافظ برق صنعتی

در مقابل محافظ برق های صنعتی برای حفاظت از تجهیزات راه انداز برق صنعتی و اتوماسیون ساخته شده اند. این محافظ ها، تجهیزات پایین دستی خود را در مقابل مواردی همچون افت ولتاژ، افت جریان، اضافه بار، نوسان ولتاژ، نوسان فرکانس، گرمای بیش از حد تجهیز و… محافظت می کنند. محافظ های برق صنعتی در دسته بندی محافظ های سه فاز جای می گیرند.

معرفی تجهیزات حفاظت برق خانگی
محافظ برق عمومی

این تجهیز که عموما دارای یک میکروچیپ برنامه ریزی شده نیز می باشد؛ برای ولتاژ 220 ولت طراحی شده است، محدوده اتصال آن بین 175 تا 245 ولت می باشد و رنج جریانی بین ۱۶ تا ۴۰ آمپر را دارد. محافظ برق عمومی جهت اطمینان از کیفیت شبکه، دارای تاخیر در قطع و وصل بوده و به خوبی از عهده حفاظت تجهیزات پایین دستی بر می آید. در مدل های پیشرفته این تجهیز، قابلیت حفاظت در مقابل خطای دو فازی نیز موجود است. برای نصب باید آنها را بعد از کنتور برق و یا در داخل جعبه فیوز مینیاتوری خانه، پیش از تمامی مینیاتوری ها متصل نمود تا اگر شبکه دچار مشکل حاد شود؛ پیش از آنکه تجهیزات شما آسیب ببیند، این تجهیز شبکه برق را قطع کند.

محافظ برق عمومی

استابلایز

استابلایز از جمله ادواتی است که برای محافظت از تجهیزات در شرایط نوسان ولتاژ استفاده می شود. یک استابلایز بر خلاف یک محافظ برق که در شرایط نوسان برق را قطع می کند؛ سعی می کند تا بدون قطعی برق، شرایط پایداری را برای مصرف کننده بوجود آورد. دستگاه استابلایزر نوسان ولتاژ را جبران کرده و ولتاژی مطابق با آنچه که برای تجهیزات ما تعریف شده، در اختیار آنها قرار می دهد. استفاده از استابلایزر برای مناطقی که دارای افت و یا خیز شدید شبکه هستند؛ اجباری است.

استابلایز

محافظ ولتاژ یخچال، وسایل دیجیتال، پکیج و تهویه

این محافظ ها بر اساس کاربرد تجهیز متصل به آنها ساخته شده اند و نسبت به دو مورد قبلی قیمت پایین تری دارند. این محافظ ها از تجهیزات در مقابل نوسان ولتاژ محافظت می کنند و چنانچه نوسانی در شبکه پیش بیاید، برق را قطع می کنند.

محافظ ولتاژ یخچال، وسایل دیجیتال، پکیج و تهویه

معرفی تجهیزات حفاظت برق صنعتی
کنترل فاز

استفاده از کنترل فاز در تابلو برق های صنعتی می تواند تجهیزات پایین دستی را نسبت به افزایش یا کاهش ولتاژ، عدم توالی فازها، عدم تقارن فازها و قطع شدن ناگهانی هرکدام از فازها محافظت کند؛ بر همین اساس ما می توانیم کنترل دقیقی بر روی شبکه برق داشته باشیم و اختلالات مربوط به آن را کنترل نماییم.

کنترل فاز

کنترل بار

کنترل بار از سیستم های میکروپروسسوری ساخته شده اند و وظیفه آن کنترل اختلالات ناشی از عدم تقارن جریان و افزایش یا کاهش جریان برای استفاده تجهیزات پایین دستی می باشد. این تجهیز می تواند همراه با CT یا بدون CT به کار گرفته شود.

کنترل بار

کنترل فاز- بار

این دستگاه ترکیبی از دو دستگاه بالا بوده که تمامی موارد گفته شده را در خود جای داده است؛ با استفاده از این دستگاه و با کمک سیستم های میکروپروسسوری می توان حفاظت کامل را برای تجهیزات سه فاز ایجاد نمود.

کنترل فاز- بار

رله کنترل آمپر سه فاز

این رله برای حفاظت موتور های سه فاز قفسه سنجابی در مقابل افزایش، کاهش و عدم تقارن جریان به کار می رود. رله کنترل آمپر سه فاز قابل تنظیم بوده و در آن حد ماکزیمم، مینیمم و آلارم تعیین می شود.

رله کنترل آمپر سه فاز

محافظ کنتاکتور

این دستگاه بوبین کنتاکتور هایی که ولتاژ آنها 220 ولت AC می باشد را محافظت می کند؛ این حفاظت در برابر افزایش یا کاهش ولتاژ به همراه دو فاز شدن می باشد.

محافظ کنتاکتور

نکات مهم هنگام خرید محافظ برق

برای خرید محفاظ برق برای یک یا مجموعه ای از تجهیزات مصرف کننده، از میان تمامی محافظ های موجود در بازار، باید موارد زیر را در نظر گرفت:
1- مشخص بودن مصرف کننده
2- آگاهی از مشخصات مصرف کننده (ولتاژ تغذیه، جریان مصرفی، فرکانس و…)
3- تعداد پریز لازم و طول کابل برای محافظ های خانگی
4- اطلاع از نحوه و طریقه صحیح نصب
5- استفاده از یک مشاور در حوزه حفاظت برای اطمینان از تجهیز انتخابی