کلید مینیاتوری یا فیوز مینیاتوری جزو پایه ای ترین تجهیز برق صنعتی در دسته قطع کننده ها می باشد. دلیل استفاده از فیوز مینیاتوری تنها به جهت قطع و وصل مدار پایین دستی محدود نمی شود؛ بلکه این کلید از مدار یا تجهیز مصرفی پایین دستی خود نسبت به دو عامل اضافه جریان و اتصال کوتاه محافظت می نماید. در مقاله معرفی انواع کلید مینیاتوری اشاره ای به نحوه حفاظت و طریقه کار کلید را بیان نمودیم. همچنین با انواع کلید های مینیاتوری بر اساس مشخصه های مختلف آنان آشنا شدیم. در این مقاله قصد داریم با شرح یک مثال، نحوه انتخاب یک کلید مینیاتوری استاندارد را شرح دهیم. با ما همراه باشید.
الف ) نحوه انتخاب کلید مینیاتوری
برای انتخاب فیوز مینیاتوری لازم است تا از موارد محیطی و اطلاعات فنی مصرف کنندگان، مطلع باشیم. منظور از موارد محیطی اشاره به محیط نصب کلید اعم از میزان رطوبت، گرما محیط و… می باشد. اطلاعات فنی مصرف کنندگان نیز اشاره به ولتاژ دستگاه ها، نحوه راه اندازی، جریان کاری و راه اندازی و…. می باشد. با فرض اطلاع از این موارد، اکنون به سراغ پارامتر هایی می رویم که برای انتخاب کلید مینیاتوری باید مشخص شوند:
1- نوع جریان را مشخص کنید:
در ابتدا لازم است بدانید که کلید مینیاتوری خود را برای یک مدار یا شبکه AC می خواهید یا DC . مشخص کردن نوع شبکه برای انتخاب فیوز مینیاتوری اولین پارامتر مهم است. زیرا کلید های مینیاتوری شبکه DC فاقد کارایی لازم برای شبکه AC هستند؛ اما این امکان در کلید های مینیاتوری AC برخی برند ها وجود دارند که قابل استفاده در شبکه DC باشند.
2- میزان ولتاژ را مشخص کنید:
لازم است بدانید که همواره مقدار ولتاژ کلید مینیاتوری باید بیش از مقدار ولتاژ نامی برق در دسترس شما باشد. در نتیجه چنانچه شما می خواهید کلید مینیاتوری را برای ولتاژ 220 ولت AC به کار بگیرید؛ لازم است تا ولتاژ کلید مینیاتوری شما در رنج 230 ولت به بالا باشد.
3- تعداد فاز های ورودی به کلید را مشخص کنید:
برق شبکه شما یا تک فاز هست یا سه فاز . هم چنین لازم است مشخص شود که آیا می خواهید نول را هم مورد حفاظت قرار دهید یا خیر .بر همین اساس مشخص می شود که شما به چه کلیدی نیاز دارید. در صورتی که نمی خواهید از نول محافظت کنید از کلید مینیاتوری تک فاز یا تک فاز+ نول برای برق تک فاز و از کلید مینیاتوری سه فاز یا سه فاز+ نول برای برق سه فاز استفاده نمایید.
4- تعداد پل را مشخص کنید:
با فرض مشخص شدن فاز ها اکنون در نظر بگیرید که آیا می خواهید نول را هم مورد حفاظت قرار دهید یا خیر. در این صورت کلید مینیاتوری تک پل برای برق تک فاز ، مینیاتوری دو پل برای برق تک فاز به همراه حفاظت نول ، مینیاتوری سه پل برای برق سه فاز و مینیاتوری چهار پل برای برق سه فاز به همراه حفاظت نول استفاده می شود.
5- با در نظر گرفتن دمای محیط، جریان نرمال را برای جریان کاری کلید انتخاب کنید:
با توجه به جریان نامی و راه اندازی مصرف کنندگان و جریان موجود شبکه باید جریان کاری کلید انتخاب شود. به عنوان مثال اگر جریان کاری مصرف کننده در دمای 25 درجه سانتی گراد برابر 10 آمپر باشد؛ طبق محاسبات از قبل انجام شده، باید فیوزی انتخاب شود که از مقدار حداکثر جریان عبوری در مدار حداقل 135% ظرفیت بالاتری داشته باشد. پس در این صورت ما باید به سراغ یک فیوز 16 آمپری مطابق با استاندارد تولید کلید های مینیاتوری برویم. هر میزان که دما از مقدار 25 درجه بالاتر باشد؛ میزان جریان نامی کلید مینیاتوری نیز بالاتر می رود. برای مثال برای دمای 45 درجه استفاده از فیوز مینیاتوری 20 آمپر پیشنهاد می شود.
6- قدرت قطع کلید مینیاتوری چیست و چگونه آن را مشخص کنیم؟
قدرت قطع به میزان جریانی اطلاق می شود که اگر در یک لحظه از کلید عبور کند؛ علاوه بر اینکه عمل حفاظت به خوبی انجام می پذیرد؛ از آسیب های احتمالی به کلید نظیر از کارافتادگی، آتش گرفتن و… نیز جلوگیری می شود. بر همین اساس قدرت قطع کلید های مینیاتوری نیز در رنج های 4.5 ، 6 و 10 کیلو آمپر است. هر چه میزان قدرت قطع بالاتر باشد، بهتر است. برای کاربری های عمومی استفاده از کلید هایی با قدرت قطع 6 کیلو آمپر مناسب تر است.
سوال: منحنی قطع کلید مینیاتوری چیست؟
منحنی قطع کلید همان منحنی کار یا منحنی تیپ کلید مینیاتوری می باشد که در بالا به آن اشاره کردیم. این منحنی بر اساس دو مشخصه نوع کارکرد و قطع کلید ها را مشخص می کند. محور افقی این منحنی ضریبی از جریان نامی بر حسب آمپر و محور عمودی این منحنی زمان بر حسب ثانیه یا دقیقه می باشد. در این منحنی کاملا مشخص است که عمل قطع در تیپ Z سریعتر از تیپ B و در تیپ B سریعتر از تیپ C می باشد و در نهایت تیپ D کندترین عملکرد را در میان تمامی مدل ها دارد. تصویر زیر منحنی قطع کلید مینیاتوری را نشان می دهد.
7- تیپ کلید مینیاتوری را مشخص کنید:
در مقاله معرفی انواع کلید مینیاتوری به تفصیل به معرفی تیپ یا منحنی کار کلید مینیاتوری پرداختیم. با این حال اشاره می کنیم که برای مصارف روشنایی از تیپ B ، مصارف عمومی و موتوری از تیپ C، مصارفی با جریان هجومی بالا ( مانند ترانسفورماتور) تیپ D، مصارف پر قدرت تیپ K و برای مصارف بسیار حساس مانند لوازم الکترونیکی خاص و نیمه هادی ها از تیپ Z استفاده می کنیم.
ب) بهترین مارک فیوز مینیاتوری
پس از مشخص شدن هفت آیتم بالا، لازم است تا برند کلید را مشخص و آن را تهیه نمایید. کلید مینیاتوری مناسب دارای استاندارد های بین المللی و داخلی است. بهترین کلید مینیاتوری های موجود در بازار دستکم باید دارای استاندارد های بین المللی IEC و دارای تاییدیه از شرکت توانیر یا پژوهشگاه نیرو باشند. در کنار این دو مورد؛ داشتن تاییدیه سازمان استاندارد و تاییدیه برق منطقه ای مناطق مختلف کشور، بهترین حالت ممکن است.
کلید مینیاتوری هایی که دارای استاندارد های بالا باشند؛ دارای یک الی پنج سال ضمانت تعویض هستند و داشتن ضمانت تعمیر برای کلیدهای مینیاتوری بی معناست. زیرا این تجهیز پس از جمع آوری و آماده سازی، پرس شده و قابل تعمیر نیست. در نتیجه مشتری باید بتواند به سادگی آن را تهیه کرده و در صورت هرگونه عیب و ایراد فنی ، آن را تعویض نماید. پس بهتر است کلیدی تهیه شود که شرکت تولید کننده و وارد کننده آن مشخص بوده و قابل پیگیری باشد.
پس می توان بر اساس تولید کننده، آنها را به دو بخش تقسیم کرد:
1- بهترین برند فیوز مینیاتوری ایرانی
این برند ها دارای تاییدیه های مختلف بالا بوده و به صورت تمام ایرانی یا تولید مشترک با برند ایرانی در بازار ایران موجود می باشند . از نظر کارشناسان این مجموعه، معتبر ترین برند های ایرانی به شرح زیر هستند:
اشنایدر الکتریک ایران ( Schneider Electric )، کاوه ( Kaveh) ، رعد ( RAAD ) ، المان صنعت برتر سپهر ( ISBS) ، طوس فیوز ( AEG-TFC )، دنا (DENA )
این برند ها بر اساس تولیدات خود دارای استاندارد های مختلف و گارانتی های مختلف هستند که لازم است مشتری پس از بررسی موارد اقدام به خرید نماید.
2- بهترین برند فیوز مینیاتوری خارجی
فیوز مینیاتوری های خارجی، لزوما همگی دارای تاییدیه توانیر نیستند. فاقد نشان استاندارد هم هستند. اما با پشتوانه اعتماد، عملکرد خوب، شرکت های وارد کننده قوی و پشتیبان در ایران موجود و قابل تهیه هستند. . از نظر کارشناسان این مجموعه، معتبر ترین برند های خارجی به شرح زیر هستند:
این برند ها عبارت اند از :
اشنایدر الکتریک ( Schneider Electric ) که در چند کشور مختلف نظیر فرانسه، آلمان، بلغارستان و… تولید می شود.
زیمنس ( Siemens ) که نمونه اصلی آن در کشور آلمان تولید می شود.
آ ب ب ( ABB ) که نمونه اصلی آن در کشور سوئد، آلمان و ایتالیا تولید می شود.
هیوندا الکتریک ( HYUNDAI Electric ) که در نمونه اصلی آن در کشور کره جنوبی و نمونه های تقلبی آن در کشور هند و چین تولید می شوند.
اِل اِس الکتریک ( LS Electric ) که نمونه اصلی آن در کشور کره جنوبی و نمونه های تقلبی آن در کشور چین تولید می شوند.
چینت الکتریک ( CHiNT Electric ) که در کشور چین تولید می شود.
برند های خارجی معروف دارای نمونه های اصلی و تقلبی مختلف هستند. بر همین اساس لازم است تا از فروشگاه های مطمئن و یا شرکت ها با ضمانت و کد پیگیری خریداری شوند.
در این مقاله سعی کردیم تا پارامتر های لازم برای انتخاب فیوز مینیاتوری مناسب را با هم مشخص کنیم. همچنین نگاهی به برند های موجود در بازار ایران برای تهیه این تجهیز انداختیم. برق و انرژی افتخار دارد تا با شعار ” انرژی در دستان تو” تمامی کاربران و مشتریان را در جهت تهیه مناسب ترین تجهیز از بهترین برند های موجود در بازار ایران ، راهنمایی کرده و تمامی محصولات را با ضمانت اصلی در اختیار آنها قرار دهد. شما می توانید برای مشاوره و تهیه محصولات با ما تماس گرفته و یا از طریق صفحات اجتماعی با ما در ارتباط باشید.
